|
ORTİ ORGANI VE SESİN SİNİRSEL SİNYALLERE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Korti organı baziler zardaki titreşimlere yanıt olarak sinir uyarıları
üreten reseptör organdır. Korti organı, tüy hücreleri ve destek
hücrelerinden oluşur. Tüy hücreleri ‘iç’ ve ‘dış’ tüy hücreleri olmak
üzere ikiye ayrılır. Tüy hücre sayısı 16.000 civarındadır ve bunların
yaklaşık %80’ini dış tüy hücreleri (DTH) oluşturur. Her bir tüy
hücresinin üzerinde stereosilya denilen 30-100 kadar tüy bulunur. Tüy
hücrelerinin tabanı baziler membranın üstünde bulunan destek hücrelerine
oturur. Üst uçları ise baziler liflerin tabanlarına sıkıca bağlanmış
olan üçgen şeklindeki “korti çubukları” ile desteklenerek “retiküler
lamina” denen yassı bir plaka şeklindeki sert bir yapıya sıkıca tespit
edilmiştir. Böylece baziler lifler, korti çubukları ve retiküler lamina
hep beraber set bir birim halinde hareket etmektedir.Tüy hücrelerinin
üzerinde bulunan stereosilyumların boyları bir tarafta uzun iken diğer
tarafa doğru kısalır. Kısadan uzuna doğru sıralanmış tüyler birbirlerine
köprüler yardımı ile tutunmuşlardır.
|
Corti organının ince yapısı. Üst kısımda Corti organı ve
ilişkili yapılar; altta, iç ve dış tüy hücrelerinin ayrıntılı
yapısı görülmektedir. |
Corti organının çalışma mekanizması. Baziler zarın titreşimi,
tektorial zar içine gömülü durumdaki tüy hücre uzantılarının (stereosilya)
bükülmesine neden olur. Bu mekanik etki, hücrelerin elektriksel
potansiyellerini değiştirerek, ses titreşimlerini elektriksel
sinir sinyallerine dönüştürür. |
Baziler zarın titreşmesi birbirlerine tutunmuş olan silyaların bir yöne
eğilmesine neden olur. Bu eğilme hareketiyle tüylerin tektoryal membrana
sürtünmesi tüy hücresinde 200-300 adet katyon iletici kanalın açılmasını
sağlar ve yüksek potasyum konsantrasyonu içeren endolenf sıvısında tüy
hücrelerine doğru pozitif yüklü potasyum iyonları akar. Bu pozitif yük
tüy hücresinin depolarizasyonuna neden olur. Baziler zarın aşağı doğru
hareketi ile silyalar zıt yönde bükülür ve hücre hiperpolarize olur. Bu
sayede tüy hücrelerinde değişken bir reseptör potansiyeli yaratılarak
hücrenin tabanı ile sinaps yapan koklear sinir hücreleri uyarılmış
olunur. Böylece tüy hücreleri mekanik enerjiyi nöral sinyallere
dönüştürürler.
|
Tüy hücrelerinin tepe kısımlarında bulunan stereosiliaların
elektron mikroskobundaki görünüşleri. Tüycüklerin uzundan kısaya
doğru sıralanmalarına dikkat ediniz. | |
|